4th International Health Science and Life Congress, Burdur, Turkey, 8 - 10 April 2021, pp.459
Nikotin (piridin, 3- (1-metil-2-pirolidinil), tütün yapraklarında ve sigara dumanında bulunan oldukça toksik tütün alkaloidlerinden biridir. Günümüzde insektisit olarak kullanıldığı gibi ilaç olarak ve kimyasal olarak da kullanılmaktadır. Nikotin için bildirilen eşik sınır değeri 0,05 mg /m3'tür. Nikotine maruz kalmanın en önemli semptomları bronşit, amfizem, siyanoz ve merkezi sinir sistemi hasarıdır. İlaveten aşırı sigara tüketiminin akciğer kanseri, mesane kanseri, gırtlak ve yemek borusu kanserinde etkin rol oynadığı tespit edilmiştir. Bundan dolayı nikotin alkaloidlerinin belirlenmesi, tütün endüstrisi ve toksikoloji alanı için oldukça önemlidir. GC (Gaz Kromatografisi), TLC (İnce Tabaka Kromotografisi), HPLC (Yüksek Performanslı Sıvı Kromotografi Sistemi), kapiler elektroforez, radyo immüno test, GC-MS (Gaz Kromatografisi-Kütle Spektrometresi) ve dairesel dikroizm spektropolarimetri gibi çeşitli analitik yöntemler vasıtasıyla ile nikotin tayininin yapıldığı bildirilmiştir. Bu çalışmada nikotin tayini için yeni, basit ve hassas bir spektrofotometrik yöntem geliştirilmiştir. Geliştirilen spektrofotometrik yöntem ile nikotin tayininde, yüzey plazmon özelliğine sahip gümüş nanopartikül (AgNP) kullanılmıştır. Gümüş (Ag), altın (Au) gibi metal nanopartiküller yüzey plazmon özellikleri sayesinde düşük derişimlerde tayin yapılmasına yönelik yöntem geliştirilmesine olanak sağlamaktadır. AgNP 397,5 nm’de güçlü bir rezonans bandına sahiptir. AgNP yokluğunda ve AgNP varlığında, spektrofotometrik ölçümler alınarak tris tamponunda (pH 7.0) çözülen standart nikotinin 259,5 nm’deki absorbans değerlerindeki değişim incelenmiştir. Geliştirilen yöntem için ortam pH’sı, AgNP ile nikotinin etkileşim süresi gibi optimum çalışma koşulları belirlenmiştir. Optimum çalışma koşullarında, absorpsiyon oranı (A259,5nm/A397,5nm) ile farklı nikotin derişimleri doğrusal bir ilişki göstermiştir. AgNP dayalı geliştirilen spektrofotometrik yöntem düşük gözlenebilme sınırı, hızlı cevap ve iyi bir ölçüm kararlılığı göstermiştir. Yöntemin analitik kullanılabilirliği, gerçek numunelerde nikotin tayini yapılarak incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: nikotin, AgNP, spektrofotometrik yöntem