Güvâhî Türk edebiyatında Pendnâme adlı eseriyle tanınmıştır. Şairin bunun dışında Tazarrunâme, Gurbetnâme ve İbretnâme isimli üç eseri daha vardır. Bu çalışmanın konusu başlıktan da anlaşılacağı üzere İbretnâme’dir. İbretnâme, dünya hayatının fâniliğini, ahiret için hazırlık yapılması gerektiğini temsili hikâyelerle anlatan nasihatname türünde bir eserdir.Hazırlanan bu çalışmada biyografik kaynaklar ile daha önce yapılan çalışmalardan istifade edilerek Güvâhî’nin hayatı ve eserleri üzerinde durulmuştur. İbretnâme’nin yazmaları yurt içi ve yurt dışındaki kütüphaneler taranmak suretiyle tespit edilmiştir. İçeriği ve nüshalarından yola çıkarak İbretnâme’nin yazılış tarihi belirlenmeye çalışılmıştır. Ulaşılabilen yazmalardan hareketle eserin beyit sayısı ortaya konulmuştur. İbretnâme’de yer alan bölümler ve bu bölümlerin içeriği ve konusuna dair bilgi verilmiştir.Eserdeki aruz, kafiye ve redif kullanımına ilişkin değerlendirme yapılmıştır. İbretnâme’nin tespit edilen yedi yazma nüshasına dair bilgi verilip mukayeseli bir şekilde bunların özellikleri ve ihtiva ettikleri beyit sayıları üzerinde durulmuştur. Son olarak elde olan nüshalardan faydalanılarak İbretnâme’nin tenkitli metni ortaya konulmuştur.Çalışmada Güvâhî’nin bu kıymetli eserinin metni ortaya konularak ilim âleminin istifadesine sunulması amaçlanmıştır.
Guvâhî is known in Turkish literature with his work called Pendname. Apart from this, the poet has three other works named Tazarrunâme, Gurbetname and Ibretname. The subject of this study is Ibretname, as it can be understood from the title. Ibretname is an advice type work that tells about the mortality of worldly life and the need to prepare for the hereafter with representative stories.In this study, the life and works of Guvâhî are emphasized by making use of biographical sources and previous studies. The manuscripts of Ibretnâme were tried to be determined by searching the libraries. Based on the content and copies of the work, the date of writing of Ibretname was tried to be determined. Based on the manuscripts obtained, the number of couplets of the work was calculated. Information about the chapters in the Ibretname, the content of these chapters and the subject covered are given. An evaluation has been made on the use of prosody and rhyme in the work. Information was given about the identified seven manuscripts of Ibretnâme, and their characteristics and the number of couplets they contained in a comparative way were emphasized. Finally, the critical text of Ibretname was revealed by making use of the available copies.In this study, it is aimed to present the text of this work of Guvâhî to the benefit of the scientific world.
