Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çankırı Karatekin Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (KAREFAD), cilt.1, sa.1, ss.127-150, 2013 (Hakemli Dergi)
Mondros Ateşkes’i gerekçe gösterilerek İzmir’in Yunanlılarca işgalinin ardından yaşananların vahameti,
işgalcilerin şehre dayanmasıyla Aydınlılar tarafından ancak anlaşılabilmiştir.
Efelerden Yörük Ali’nin, İttihatçılardan Celal Bey’in, halkın ileri gelenlerinden Asteğmen Adnan Bey
gibi kişilerin Aydın’da Milli Mücadele’nin ortaya çıkmasında büyük etkileri olmuştur. Bu uyanışın
devamlılığında Harbiye Nazırı Cemal Paşa’nın şahsi gayretleri ile devletin Kuvva-yı Milliyecilere
yardımlarının önemli katkısını da belirtmek gerekir.
Demirci Mehmet Efe, Aydın’daki Milli Mücadelenin başında, Kuvva-yı Milliye ruhuna uygun davranmak
bir tarafa eski serkeşliğini devam ettirircesine faaliyetlerini sürdürmekteydi. Yörük Ali Efe’nin uzlaşmacı,
Celal Bey’in uzlaştırmacı tavırları neticesinde Demirci Mehmet, Milli Mücadele’ye kazandırılmıştır.
Beklenildiği üzere kendisi “Efeliğini” gösterip çok önemli katkılar sunmuştur.
Yukarıda da ifade edildiği gibi Milli Mücadele’de Kuvayı Milliye’yi yalnızca sivil halk oluşturmamış,
askerler, bürokratlar, bakanlar, üst düzey komutanlar da bu mücadeleye katkı sunmuşlardır. Zaten
insanda, onların bu katkıları olmasa Kuvayı Milliye silahı biraz zor elde ederdi, kanaati hasıl olmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Milli Mücadele, Aydın, Yörük Ali Efe, Demirci Mehmet Efe, Celal Bayar, Yunan
İşgali, Kuvayı Milliy
The severity of experiences just after the occupation of the city Izmir by the Greeks referring to the
Armistice of Moudros was scarcely realized by the residents in the city Aydin when the enemy forces
turned up in front of the city.
The people called Yoruk Ali (a member of Efe gangs), CelalBey (a member of the Committee of Union
and Progress) and worthy thirdlieutenant Adnan Bey had great effects on starting the National Resistance.
It must be emphasized that the personal efforts of the war minister General Cemal and the support of the
State to Revolutionaries had an important contribution to maintain the continuity of this shake up.
The ironmonger Mehmet Efe had been continuing his fractious activities contrary to the spirit of the
National Resistance. Due to the reconciliatory attitudes of Yoruk Ali Efe and CelalBey, ironmonger
Mehmet became a supporter of the National Resistance. He made important contributions to the
resistance; in fact, he once took the control of the western front. Even General Mustafa Kemal noticed his
success and referred to him with appreciative words.
As it is stated above that the Turkish Revolutionaires not only consisted of civil citizens but also soldiers,
politicians, ministers and commanders. If it hadn’t been for their help, the Revolutionaries couldn’t have
had weapons.
Malgac Victory of Yoruk Ali Efe and Killioglu HuseyinEfe against Greece was an important milestone
for the resistance in the city Aydin and for the rise of the spirit of Turkish Revolutionaries.
Key Words: Natioanl Resistance, Aydin, Yoruk Ali Efe, Demirci Mehmet Efe, Celal Bayar, The Greek
Occupation, Turkish Revolutionaries