Eski Uygur edebiyatı temelde dinî metinlerin tercümesi ile meydana gelmiştir. Budizm,Manihaizm ve Hristiyanlık gibi dinlerin kutsal metinlerinin Eski Uygurcaya tercümeleri dönemindili, dini, söz varlığı ve Türkçe terim türetme faaliyetleri gibi birçok meseleye ışık tutmaktadır. Buçalışmanın konusunu oluşturan metin Budizmin Mahāyāna ekolünün Yogācāra sistemi temelindegelişen Faxiang (法相宗) ekolüne aittir. Mahāyāna ekolünün Mādhyamaka ile birlikte iki felsefisisteminden birisini oluşturan Yogācāra; Asaṅga ve Vasubandhu tarafından sistemli bir hâlegetirilmiş ve geliştirilmiştir. Yogācāra ekolüne eserleriyle büyük katkı sağlamış olan Vasubandhu’nunkaleme aldığı Triṃśikā-vijñaptimātratā adlı eseri ise Faxiang ekolünün kurucusu Xuanzang’ın (玄奘) tam bir tercüme olmayan ancak hem Triṃśikā ve hem de onun üzerine yazılan on mensur tefsirdenhareketle kaleme aldığı Cheng weishi lun (成唯識論) ‘Salt Bilinç Teorisi Üzerine Söylem’ adlı eserinekaynaklık etmiştir. Bugün Berlin Turfan Koleksiyonu’nda derleme türünden bir yazmanın 21.bölümünün 6. ve 8. yaprağını oluşturan Mainz 2 (T I D) ve U 1374a (T I D 1) arşiv numaralıfragmanlar da Xuanzang’ın Cheng weishi lun adlı eserinin bir tefsirinin Eski Uygurcayatercümesinden parçaları oluşturmaktadır. Bu çalışma evvela Cheng weishi lun ve Faxiang ekolünekadarki Budizm hakkında bir girişle başlayacak ve sonrasında bahsi geçen fragmanların yazı çevirimi,harf çevirimi, tercümesi, metne ilişkin notları ve sözlüğü ile analitik dizini sunulacaktır.
Old Uyghur literature is basically the result of the translation of religious texts. The translation of sacred texts of religions such as Buddhism, Manichaism and Christianity into Old Uyghur sheds light on many issues such as language, religion, vocabulary, and Turkish term formation activities. The text that forms the subject of this paper belongs to the Faxiang (法相宗) which developed on the basis of the Yogācāra system of Mahāyāna Buddhism. Yogācāra, which forms one of the two philosophical systems of Mahāyāna school together with Mādhyamaka, has been systematized and developed by Asaṅga and Vasubandhu. Both the work entitled Triṃśikā-vijñaptimātratā written by Vasubandhu, who contributed greatly to the Yogācāra school with his works, and ten prose commentaries on Triṃśikā are among the sources of Cheng weishi lun (成唯識論) ‘Discourse on the Theory of Consciousness Only’ written by Xuanzang (玄奘), the founder of the Faxiang (法相宗) school. The fragments currently located in the Berlin Turfan Collection with the archive number Mainz 2 (T I D) and U 1374a (T I D 1), which forms the 6th and 8th leaves of chapter 21 of a manuscript consisting of several texts, are from the parts of the translation into Old Uyghur of a commentary of Xuanzang’s Cheng weishi lun. This paper will begin with an introduction about Buddhism up to Cheng weishi lun and the Faxiang school, and then it will be presented the transcription and transliteration of the Old Uyghur fragments, translations into Turkish, notes and glossary with an analytical index.
