Türk Fizyolojik Bilimler Derneği 49. Ulusal Fizyoloji Kongresi, İzmir, Türkiye, 6 - 09 Kasım 2024, ss.75
GİRİŞ-AMAÇ: Göç eden miyoelektrik kompleks (MMC), açlık durumunda mide ve ince bağırsakta meydana gelerek açlık peristaltizminin kaynağını oluşturan motilite paternidir. Glukagon benzeri peptid-1 reseptör (GLP-1R)'lerin aktivasyonu ve nitrik oksit (NO) salıverilmesinin MMC’nin tonik kontrolünde inhibitör rolü olduğu iddia edilmektedir. Önceki çalışmamızda oksitosin uygulamasının aç sıçanlarda MMC aktivitesi üzerine inhibe edici etkisini göstermiştik. Çalışmamızın amacı, aç sıçanlara periferik yoldan uygulanan oksitosinin MMC aktivitesi üzerine etkisinde GLP-1R'leri ve NO’nun olası rolünü araştırmaktır. YÖNTEMLER: OMÜ Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulu onayı alındıktan sonra deneylere başlandı (HADYEK, 2022/25). MMC kaydı için ketamin+klorpromazin anestezisi altındaki 42 adet erkek Sprague-Dawley sıçanın (275-325 g) jejunumunda 10 cm aralıklarla üç farklı bölgeye bipolar elektrotlar yerleştirildi. Hayvanlar her grupta 7 sıçan olmak üzere rastgele 6 gruba ayrıldı. Yedi günlük iyileşme döneminin ardından 18 saatlik açlığı takiben deneylere başlandı. Bir saatlik bazal miyoelektrik aktivitenin kaydedilmesini takiben her bir grup için oksitosin (16 µg/kg), nitrik oksit sentaz inhibitörü nomega-nitro-L-arjinin [L-NNA (5 mg/kg)], GLP-1R antagonisti eksendin 9-39 (200 ug/kg) veya tüm bu maddelerin çözücüsü olan fizyolojik tuzlu su [FTS (2 ml/kg)] intraperitoneal (i.p.) yoldan uygulandı. Kombinasyon gruplarında ise L-NNA (5 mg/kg) veya eksendin 9-39 (200 ug/kg) oksitosin uygulamasından 5 dakika önce i.p. yoldan uygulandı. İstatistiksel analiz için tek yönlü varyans analizi (ANOVA) testi yapıldı ve gruplar arası çoklu karşılaştırmada Tukey-Kramer post-hoc testi kullanıldı. BULGULAR: Oksitosinin MMC aktivitesindeki inhibitör etkisi, L-NNA ön uygulaması ile değişmezken eksendin 9-39 ön uygulaması ile azaldı (p<0,01). Eksendin 9-39 ve L-NNA tek başlarına MMC aktivitesinde anlamlı bir değişikliğe neden olmadı. SONUÇ: Bulgularımız, aç erkek sıçanlara ekzojen olarak uygulanan oksitosinin, MMC aktivitesindeki inhibitör etkisinde GLP-1R'lerinin rol aldığını düşündürmektedir.