Akademik Veri Yönetim Sistemi
TUZLUTOPRAKLAR VE HALOFİTLER: Ekosistemler, Fizyoloji ve Yem Potansiyeli, Kağan Kökten,Seyithan Seydoşoğlu, Editör, İksad Yayınevi, Ankara, ss.145-181, 2024
Ciddi bir abiyotik stres etkeni olan toprağın tuzlanması, bitki büyümesini ve gelişimini bozar, fizyolojik anormalliklere neden olur ve sonuçta verimi tehlikeye atar. Bu problem, çoğunlukla aşırı gübreleme, yanlış arazi kullanımı ve sulama gibi insan faaliyetlerinden kaynaklanan, toprakta aşırı miktarda tuz birikmesinden kaynaklanmaktadır. Dünyanın pek çok yerinde tuzluluk, bitki gelişimini ve verimin kısıtlayan önemli bir abiyotik stres etkenidir. Moleküler, karmaşık fizyolojik özellikler ve metabolik süreçlerin tümü, bir bitkinin tuz stresine uyum sağlama veya tolere etme yeteneğinde rol oynar. Topraktaki Na+, Cl- ve diğer ilgili iyonların aşırı yüksek konsantrasyonları, bitki hücrelerinin normal işlevlerine müdahale edebilir ve tohum çimlenmesi ve fotosentez gibi hayati metabolik süreçleri değiştirerek bitki dokularına ciddi şekilde zarar verebilir ve hatta aşırı durumlarda bitkinin ölümüne neden olabilir. Bitkilerde tuz stresinin etkilerine karşı iyon homeostazisinin düzenlenmesi, iyon ihracatı ve bölümlendirme ve ozmoprotektan üretimi gibi bir dizi savunma mekanizması gelişmiştir. Bitkilerin tuz stresine tepkileri ve tuza tolerans sistemleri hakkındaki bilgilerimizde son on yılda önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. Genetik, moleküler ve fizyolojik düzeydeki karmaşık etkileşim, bitkilerin tuzu tolere etmesini sağlar. İyon homeostazisinin korunması, iyon taşınmasının kontrol edilmesi, ozmotik düzenleme ve antioksidan metabolizmanın arttırılması da dahil olmak üzere çok sayıda araştırmada tuz toleransına ilişkin birçok mekanizma önerilmiştir. Tuzdan etkilenen bölgelerde tuza dayanıklı bitki türlerinin üretimi, bitkilerin farklı seviyelerde tuzluluk stresine nasıl tepki verdiğinin kapsamlı bir şekilde anlaşılmasının yanı sıra moleküler araçları fizyolojik ve biyokimyasal prosedürlerle birleştiren entegre bir strateji gerektirir.