6TH INTERNATIONAL 23 APRIL NATIONAL SOVEREIGNTY CONGRESS, Ankara, Türkiye, 23 Nisan 2024, ss.69-70
Altı yüz yıl hüküm sürmüş Osmanlı Devleti’nin sona ermesine sebep olan I. Cihan Harbi’nin
akabinde imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması ile Osmanlı coğrafyası işgal edilmeye
başlanmıştır. Bunun üzerine Anadolu’nun işgalden kurtarılması için oluşturulmuş Müdafaa-i
Hukuk Cemiyetleri ve Kuvayı Milliye Birliklerinin gayretleri ile başlayan Millî Mücadele
Anadolu’nun tamamında görülmüştür. Bahsi geçen mücadeleye Anadolu’nun tamamından
destek verilmiştir. Bu mücadeleye destek veren ve aynı zamanda işgal edilen şehirlerden biri de
Uşak’tır. Yakınlarını I. Cihan Harbi ve Millî Mücadele için cepheye gönderen aileler bazen
haber alamadıkları bazen de haber alabildikleri yakınlarının ve şehitlerinin tespitini ancak daha
sonraki yıllarda yaptırabilmek için mahkemelere başvurmuşlardır.
Bu doğrultuda, 1931 ile 1940 yılları arasında toplam on senede Uşak Asliye Hukuk
Mahkemesi’nde açılan davaların incelenmesi sonucunda, I. Cihan Harbi’nde ve Millî
Mücadele’de yakınlarının şehitliklerinin tespitinin yapılması için yetmiş iki davanın açıldığı
görülmüştür. Bunlardan yetmişinin I. Cihan Harbi’nde kaybettikleri şehitlerinin tespiti için
açılan davalar olduğu görülmüştür. Biri 1934 yılında ve biri de 1939 senesinde olmak üzere
toplam iki davanın da İstiklal Harbi’nde Uşaklı şehitlerin tespiti için açıldığı anlaşılmıştır. Bu
çalışmada ise Millî Mücadele için Uşak’tan verilen şehitlerin tespiti için açılan davalar
incelenmiştir.
The Ottoman geography began to be occupied with the Armistice of Mudros, which was signed
after the First World War, which led to the end of the Ottoman Empire, which had ruled for six
hundred years. Thereupon, The National Struggle, which started with the efforts of the
Countrywide Resistance Organization and the Kuvayi Milliye Unions, which were formed to
save Anatolia from occupation, was seen throughout Anatolia. Support was given to the said
struggle from all over Anatolia. One of the cities that supported this struggle and was also
occupied was Uşak. Families who sent their relatives to the front for World War I and the War
of Independence applied to the courts to have their relatives and martyrs identified, sometimes
from whom they could not receive news, or from whom they could only receive information,
in later years.
In this regard, as a result of the examination of the cases filed in the Uşak Civil Court of First
Instance in a total of ten years between 1931 and 1940, it was seen that seventy-two cases were
filed to determine the martyrdom of their relatives in the First World War and the National
Struggle. It has been observed that seventy of these were lawsuits filed to identify the martyrs
lost in World War I. It was understood that two lawsuits, one in 1934 and one in 1939, were
opened to identify the Uşak martyrs in the War of Independence. In this study, the lawsuits filed
to identify the martyrs from Uşak during the National Struggle were examined.