Türkiye’de yetiştirilen nohut çeşit ve hatlarının mineral madde içeriklerinin belirlenmesi


Creative Commons License

ERBAŞ KÖSE Ö. D., MUT Z.

Derim, cilt.36, sa.1, ss.73-78, 2019 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 36 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2019
  • Doi Numarası: 10.16882/derim.2019.516765
  • Dergi Adı: Derim
  • Sayfa Sayıları: ss.73-78
  • Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Nohut dünyanın birçok ülkesinde yetiştirilen iyi bir karbonhidrat ve protein kaynağıdır. Bu çalışmada, Yozgatkoşullarında yetiştirilen 25 nohut hat ve çeşidinin mineral madde içeriği belirlenmiştir. Deneme tesadüf bloklarıdeneme desenine göre 2011 yılında üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Yapılan varyans analizi sonucundaincelenen elementler bakımından çeşitler arasında istatistiki olarak önemli farklar belirlenmiştir. Çeşitlerinortalama potasyum (K) içeriği 7314.3-9980.1 mg kg-1, fosfor (P) içeriği 1969.9-3705.3 mg kg-1, kükürt (S) içeriği1417.2-2224.6 mg kg-1, kalsiyum (Ca) içeriği 963.1-1908.4 mg kg-1, magnezyum (Mg) içeriği 844.2-1267.2 mg kg1, sodyum (Na) içeriği 403.2-1027.2 mg kg-1, çinko (Zn) içeriği 14.2- 23.8 mg kg-1, demir (Fe) içeriği 37.5-79.1 mg kg-1, bor (B) içeriği 7.1-12.9 mg kg-1, mangan (Mn) içeriği 10.9-23.2 mg kg-1ve bakır (Cu) içeriği 5.58-8.22 mg kg-1arasında değişmiştir. Çalışmada, Gökçe ve 63-C genotipleri incelenen bütün mineral maddelerbakımından ortalamanın üstünde değerlere sahip olmuştur. Ayrıca korelasyon analizine göre potasyum ile kükürthariç diğer tüm elementler arasında istatistiki olarak önemli ve pozitif ilişki belirlenmiştir.
Chickpea is a good source of carbohydrates and proteins grown in many countries of the world. In this study, the mineral content of 25 chickpea cultivars grown under Yozgat conditions were determined. The experiment was carried out in randomized complete block design with three replications in 2011 year. As a result of analysis of variance, significant differences have been determined among the varieties in terms of all the properties examined. Potassium (K) content of the varieties varied between 7314.3-9980.1 mg kg-1 , phosphorus (P) contentsbetween 1969.9-3705.3 mg kg-1, sulfur (S) contents between 1417.2-2224.6 mg kg-1, calcium (Ca) contentsbetween 963.1-1908.4 mg kg-1, magnesium (Mg) contents between 844.2-1267.2 mg kg-1, sodium (Na) contentsbetween 403.2-1027.2 mg kg-1, zinc (Zn) contents between 14.2-23.8 mg kg-1, iron (Fe) contents between 37.5-79.1 mg kg-1, boron (B) contents between 7.1-12.9 mg kg-1, manganese (Mn) contents between 10.9 to 23.2 mg kg-1and copper (Cu) contents between 5.58-8.22 mg kg-1 . Gökçe and 63-C genotypes had values above average for all mineral contents examined. In addition, according to correlation analysis, a statistically significant and positive relationship was determined between all elements except potassium and sulfur.