Klasik Arap Edebiyatında Övülen ve Yerilen Hasletler


Creative Commons License

Ataman M., Arslan A.

Tasavvur - Tekirdağ İlahiyat Dergisi (Online), cilt.6, sa.2, ss.1269-1298, 2020 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Toplumların sosyal yapısının harcı yahut temeli mesabesinde olan ahlaki erdem ve faziletler, kuşaklar arasında daha çok edebi eserlerle nakledilmektedir. Zira toplumların milli sermayeleri olan edebiyatçılar, yaşadıkları dönemde kendilerine tevarüs eden ahlaki birikimi söz sanatları ile yeniden cazibeli edebi bir kalıba döküp sunmaktadır. Cahiliye dönemi de dâhil olmak üzere Araplar, sosyal ilişkilerinde güzel buldukları davranışları şiir kaydıyla muhafaza etmeye çalışmışlardır. Aile içi iletişimden güçlü bir kabile reisinin huzurunda takınılacak tavra kadar pek çok görgü kuralı şiirde nazmedilmiş ve bu türden şiirler Arapların sosyal yaşam rehberi haline dönüşmüştür. Sadece şiir değil mensur eserlerde de sosyal faziletlere dair ilgi çekici ibretlik hikâyeler ve yaşanmış olaylara dair anlatılar bulunmaktadır. Müslüman Arapların henüz hicri ilk yüzyıldan itibaren tanıştığı servet ve beraberinde gelen şehirleşme, sosyalliğin güçlenmesi ve bundan mütevellit olarak da sosyal erdemlerin daha fazla bir önem kazanması sonucunu doğurmuştur. Bu makalede özellikle Abbasi dönemi edebiyatçılarının söz konusu sosyal erdemler bağlamında dikkat çekmek istedikleri hususlar bir araya getirilmiştir. Çalışma, klasik dönemden günümüze ulaşan edebi malzemenin –makale düzeyinde- önemli konu başlıkları halinde tasnif edilmesini amaçlamıştır.
Moral virtues and virtues which are the basis or the foundation of the social structure of societies are often conveyed by literary works, not by legal texts. Because literater who are the national capitals of societies put their moral accumulation of reversal into an attractive literary mold with the arts of speech. To unite in the period of Jahiliyya, Arabs dealt with poetry recording the behaviors they found good in their social relations. Family communication, from the attitude to behave in the presence of a powerful tribal leader has been inspired by many etiquette in poetry, and such poems have become the guide to Arab social life. There are interesting exemplary stories about social virtues not only in poetry but also in prose works. The wealth that the Muslim Arabs had just met, and the urbanization that came with it, resulted in the strengthening of sociality and, as a result of this, social virtues gaining more importance. This is particularly the point brought together by the Abbasid literate to draw attention to in the context of these social virtues. The study aims at classifying the literary material from the classical period to the present day - to speak to the article - into important topics.