Selçuklu Sanatında Horoz Başlıklı Ajurlu Seramik Sürahiler


Creative Commons License

Poyraz M.

lUluslararası Bilimsel Çalışmalar Kongresi 2, Ankara, Türkiye, 21 - 24 Mart 2019, cilt.1, ss.39-48

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.39-48
  • Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Horoz sembolünün Türk Sanatının erken devirlerinden itibaren sanat eserlerinde yer aldığı, horoz sembolünün tan ağarmasını

haber veren ötüşüyle bağlantılı olduğu ifade edilmekte, İskitler döneminden itibaren horoz tasvirlerinin bulunduğu eserler

görülmeye başlandığı bilinmektedir. Selçuklu sanatında Kashan da çömlekçilerin dış yüzeyi ajurlu(delikişi) iç yüzeyi içine

koyulan sıvıyı soğuk tutması için yapılmış çift kabuklu genellikle turkuaz tek renkli sırlanmış ve siyah dekorlu horoz biçimli

sıvı kapları üretildiği bilinmektedir.

Seramikte Ajur yüzey üzerinden kesilerek açılan ya da kafes gibi düzenli boşluklardan oluşan, delik işi veya kesme dekorları

da denilen bir oyma yöntemidir. Seramiğin önemli bir sanat formu haline geldiği yer olan Selçuklu döneminde İran’da Ajur

dekorlu çift cidarlı seramik sürahiler üretildiği, zorlu bir işlem sonrası, ortaya çıkan çift cidarlı Selçuklu seramiklerinin ,

üretim zorluğu açısından dünya seramik sanatında çok özel bir yer işkâl ettiği bilinmektedir.

Yapılan çalışmada, Selçuklu sanatında horoz figürünün, geleneksel sembolik anlamları araştırılarak zor ve zahmetli bir işçilik

gerektiren ajurlu çift cidarlı (duvar) sürahiler, Selçuklu sanatında bir grup seramik sıvı kapları örnekleri ile aktarılmaya

çalışılmıştır.