Akademik Veri Yönetim Sistemi
İHYA Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi, cilt.4, sa.1, ss.90-113, 2018 (Hakemli Dergi)
Gelişen İslamî ilimlerle beraber, kullanılan kavramlar da tarihi süreç içerisinde anlam genişlemesi, daralması ve kaymasıyla birlikte terim olarak yeni tanımlar kazanmıştır. İlk dönemden itibaren kullanılan bu ıstılahlardan birisi olan “nesih”, sözlük manasının yanı sıra, diğer kavramları da çağrıştıracak bir genişlikte kullanılmıştır. Bu durum, ayet ve hadislerin kendi ve birbirleri arasındaki nesih ilişkisiyle ilgili olarak ilk dönem kaynaklarda nâsih-mensuh listesinin kabarmasına sebep olmuştur. Sonraki dönemlerde ise neshin olup olmadığı tartışılmış, kabul edenler arasında sayısı ile ilgili tam olarak bir mutabakata varılamamıştır. Nesih terimin kullanımındaki genişliği ve buna bağlı olarak ihtilafların artmasından dolayı bu makalede nesih kavramının sözlük, eşanlamlı ve ilintili olduğu kavramlar açıklanarak tarihi süreç içerisinde geçirdiği ve en dar manada kazandığı terim anlamı işlenmiş ve mesele aydınlatılmaya çalışılmıştır.
Together with the developments in Islamic sciences, the concepts used have inevitably been transformed in meaning and new definitions have been made with the influence of semantic shifts, extensions and restrictions within the historical development process. Having been used from the first-period and apart from its lexical meaning, the term “naskh” have extensively been used to connote other concepts as well. This led to an increase in the naskh-mansukh list in the first-period sources with regards to the naskh relationship between the Quran verses and hadiths both on their own and among each other. There has been debates as to whether naskh exists in the following periods; however, among the ones that accept its existence no agreement has been reached on its number. Due to the diversity in the use of the term naskh, which leads to an increase on the conflicts, this article aims to clarify the issue by explaining the lexical, synonymous and related meanings of the term naskh and dealing with its narrowed down meaning within the historical development process.