Küreselleşmenin etkisiyle birlikte, tüm dünyayı etkisi altına alan sağlık sorunları her geçen gün artış göstermektedir. Geçmişten günümüze süregelen bu sorunlar ülkelerin tek başına hareket ederek zorlukların üstesinden gelemeyeceğini, farklı aktörlerin yer aldığı çok boyutlu işbirliklerine ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir. Krizlerle mücadele etmede hükümet ve hükümet dışı aktörlerin işbirliğine ihtiyaç duyulması, küresel sağlık yönetişimine verilen önemi arttırmaktadır. Özellikle Covid-19 pandemisiyle birlikte krizlerin üstesinden gelebilmek adına yönetişime duyulan ihtiyaç daha da anlamlı hale gelmiştir. Bu bağlamda çalışmada; küresel sağlık yönetişimine neden ihtiyaç duyulduğunu belirlemek, Covid-19 pandemisinde küresel sağlık yönetişimini ele almak ve çözüm önerileri sunmak amaçlanmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden tarihsel karşılaştırma metodu kullanılmıştır. Web of Science ve ULAKBİM TR Dizin veri tabanı ile gri literatürde 2000-2022 yılları arasında “küresel sağlık yönetişimi” ve “Covid-19 Pandemisi” kavramları temel alınarak ilgili makaleler değerlendirilmiş ve analiz edilmiştir. Bulgular “yönetişim”, “sağlık yönetişimi”, “küresel yönetişim”, “küresel sağlık yönetişimi” perspektifinde tartışılmıştır. Pandemide küresel sağlık yönetişimi ise “liderlik”, “hesap verebilirlik”, “şeffaflık”, “egemenlik mücadelesi”, “işbirliği” ve “koordinasyon” temalarında değerlendirilmiştir. Sonuç olarak başarılı bir küresel yönetişimin önünde farklı pek çok engel olduğu görülmektedir. Söz konusu engeller Covid-19 pandemisinde daha belirgin hale gelmektedir. Bu durum geçmiş deneyimlerden ders çıkarılamadığının ve küresel sağlık yönetişiminde başarı sağlanamadığının kanıtı niteliğindedir.
With the effect of globalization, health problems that affect the whole world are increasing day by day. These ongoing problems from the past to the present show that countries cannot overcome the difficulties by acting alone and that multidimensional cooperation with the various actors is necessary. The need for cooperation between governmental and non-governmental actors in dealing with crises increases the importance given to global health governance. Especially with the Covid-19 pandemic, the need for governance has become even more meaningful to overcome the crises. In this context, in the study it is aimed to determine why global health governance is needed, to address global health governance in the Covid-19 pandemic and to offer solutions. The historical comparison method, one of the qualitative research methods, was used in the study. With the Web of Science and ULAKBIM TR Index database, related articles were evaluated and analyzed in the gray literature based on the concepts of “global health governance” and “Covid-19 Pandemic” between the years 2000- 2022. The findings are discussed in the perspective of “governance”, “health governance”, “global governance”, “global health governance”. Global health governance in the pandemic was evaluated under the themes of “leadership”, “accountability”, “transparency”, “struggle for sovereignty”, “cooperation” and “coordination”. As a result, it is seen that there are many different obstacles to successful global governance. These barriers have become more apparent in the Covid-19 pandemic. This is proof of the failure to learn from past experiences and the failure to achieve success in global health governance.
