The Shepherd Story, Masnavi of Abdulmecid Bin Sheikh Nasuh (Mecidi), a 16th Century Sufi Poet


DEMİRKAZIK H. İ.

Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, vol.1, no.28, pp.64-122, 2022 (Peer-Reviewed Journal) identifier

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 1 Issue: 28
  • Publication Date: 2022
  • Journal Name: Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi
  • Page Numbers: pp.64-122
  • Bilecik Şeyh Edebali University Affiliated: Yes

Abstract

Abdulmecîd bin Sheikh Nasûh, who lived in the 16th century, wrote many works on religious sciences. He also wrote poems in Turkish and made verse text translations. Abdulmecid is the son of Sheikh Nasuh bin Israel who one of the leader of the Zeyniyye sect. He used the pseudonym Mecidi in his poems. In addition to his Arabic and Persian works, he wrote twenty-four Turkish works as far as we can determine. One of them is Kissa-i Choban. The work was written/translated in masnavi verse. We were able to access only one copy of the work. The work is an expanded translation with various additions of the story of Moses and the shepherd, which is included in Mevlana's Masnavi. While composing his work, Mecidi took an example Dede Omer Rusheni's work, named Chobannameh, written in 1475-76. In this study, information about the life of Abdulmecid bin Sheikh Nasuh is given and his Turkish works are emphasized. After this, the examination of Kissa-i Choban was started. Here, first of all, the date of writing/translation, the number of couplets and the reason for writing/translation Kissa-i Choban are revealed based on the manuscript. Afterwards, the subject of the work was briefly mentioned, and then the sections in the work and the content of these sections were given. Subsequently, Dede Omer Rusheni's Chobannameh and Mecidi's Kissa- i Choban were compared in general terms. After that, information is given about the characteristics of the identified manuscript of the work. Finally, the critical text of Kissa-i Choban is given by making use of it’s manuscript.
16. yüzyılda yaşayan Abdülmecîd bin Şeyh Nasûh, dinî ilimler üzerine pek çok eser kaleme almıştır. Abdülmecîd Efendi, aynı zamanda Türkçe manzum eserler yazıp manzum tercümeler de yapmıştır. Zeyniyye tarikatının postnişinlerinden Tosyalı Şeyh Nasûh bin İsrail’in oğlu olan Abdülmecîd Efendi şiirlerinde Mecîdî mahlasını kullanmıştır. Abdülmecîd Efendi Arapça ve Farsça eserlerinin yanında tespit edebildiğimiz kadarıyla yirmi dört de Türkçe eser yazmıştır. Bunlardan biri de mesnevi nazım şekli ile nazma çektiği ve yalnızca bir nüshasına ulaşabildiğimiz Kıssa-i Çoban’dır. Eser Mevlânâ’nın Mesnevî-i Ma‘nevî’sinde yer verdiği Hz. Musa ile çoban kıssasının çeşitli ilavelerle genişletilmiş bir tercümesidir. Mecîdî eserini oluştururken Dede Ömer Rûşenî’nin 1475-76 yılında yazdığı Çobannâme adlı eserini model almıştır. Bu çalışmada biyografik kaynaklar ile daha önce yapılan çalışmalardan istifade edilerek Abdülmecîd bin Şeyh Nasûh’un hayatı hakkında bilgi verilmiş ve Türkçe eserleri üzerinde durulmuştur. Bunun ardından çalışmanın konusu olan Kıssa-i Çoban’ın incelenmesine geçilmiştir. Burada ilk olarak eldeki yazmadan hareketle Kıssa-i Çoban’ın yazılış/tercüme tarihi, beyit sayısı ve yazılış/tercüme sebebi ortaya konulmuştur. Daha sonra eserin konusuna kısaca değinilmiş, ardından eserde yer alan bölümler ve bu bölümlerin içeriğine dair bilgi verilmiştir. Bunu müteakip Dede Ömer Rûşenî’nin Çobannâme’si ile Mecîdî’nin Kıssa-i Çoban’ı genel hatlarıyla mukayese edilmiş ve Kıssa-i Çoban’ın tespit edilen nüshasının hususiyetleri üzerinde durulmuştur. Çalışmada son olarak elde olan nüshadan hareketle Kıssa-i Çoban’ın tenkitli metni ortaya konulmuştur.