Tarih Okulu Dergisi, sa.66, ss.2235-2261, 2023 (Hakemli Dergi)
Bir devletin resmî ideolojisinin yetiştirmek istediği insan profilinin en iyi anlaşılacağı
alan eğitimdir. Eğitim sistemi içerisinde ders kitapları, çocukların sosyalleşme sürecinde
kritik bir rol oynama potansiyeline sahiptir. Ders kitapları resmî ideolojinin somut ve
geniş bir alanda değerlendirilmesine olanak sağlar. Bu olanak ve imkânın en iyi
anlaşılacağı ders kitaplarından biri, sahip olduğu içeriğinden dolayı kimlik ve kişilik
belirleyen sosyal bilgiler ders kitabıdır. Bu çalışmanın amacı İran sosyal bilgiler ders
kitaplarında kullanılan görsellerde kadın imajının nasıl verildiğini ortaya koymaktır. Bu
amaç doğrultusunda 2022-2023 eğitim-öğretim yılında İran’da okutulan 3. sınıf sosyal
bilgiler ders kitabı nitel araştırma tekniklerinden doküman incelemesi ile ele alınmıştır.
İran 3. sınıf sosyal bilgiler ders kitabında kullanılan görseller içerik analizi ile
çözümlenmiştir. Bulgular 5 başlık altında toplanmıştır. Araştırmada İran 3. sınıf sosyal
bilgiler ders kitabında genellikle geleneksel toplumsal cinsiyet rollerine uygun bir kadın
imajı çizildiği sonucuna ulaşılmıştır. Kitapta kullanılan görsellerde hem kız çocuğu hem
de yetişkin kadın profilinin bu doğrultuda verildiği saptanmıştır. Araştırmada daha önce
İran ders kitaplarına yönelik yapılan araştırmalara göre çok azda olsa kadın lehine
birkaç gelişmenin olduğu görülmüştür.
Education is the best field to understand the human profile which the official ideology
of a state aims to shape. Textbooks among other educational materials have a potential
critical role for the socialization of children. Textbooks enable official ideologies to be
examined in a solid and large context. Social Studies textbooks are one of the most
important textbooks with the potential and possible critical role. Because they are
determinants of identity and character owing to their content. This study aims to exhibit
how women’s image is stated in pictures in social studies textbooks of Iran. In line with
this aim, Iran’s 3rd
- grade social studies textbook for the 2022-2023 academic year is
examined with document analysis among qualitative research techniques. Pictures in
Iran’s 3rd
- grade social studies textbook is examined with content analysis. Evidence of
this study is listed under 5 titles. It was conducted that in Iran’s 3rd
- grade social studies
textbook, women’s image is presented analogous with traditional social gender roles. It
is determined that in the pictures in the book, both little girls and grown women are
presented parallel with this. It was conducted from this research that there is some
progress in favor of women, albeit very little, compared to previous research on Iran's
textbooks.