The Use of Dependent and Compound Word Groups in Karachay-Balkar Turkish Proverb


Creative Commons License

VARDAR S. A.

Dil Araştırmaları, vol.18, no.34, pp.267-290, 2024 (Peer-Reviewed Journal) identifier

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 18 Issue: 34
  • Publication Date: 2024
  • Doi Number: 10.54316/dilarastirmalari.1326668
  • Journal Name: Dil Araştırmaları
  • Journal Indexes: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Page Numbers: pp.267-290
  • Bilecik Şeyh Edebali University Affiliated: No

Abstract

Karaçay-Malkar Turkish Language, found in the “Atlas of Endangered World Languages”, falls under the “vulnerable” category, indicating that this language is at risk of extinction in the future. As a result, researchers are conducting various studies in different fields to preserve and revitalize the language. When examining language research in Turkey, it becomes evident that there has been limited in-depth study on the word groups within Karaçay-Malkar Turkish. This study aims to provide information about word groups in Karaçay-Malkar Turkish and propose a new classification. The word groups were examined based on structural-grammatical aspects, such as the number of constituent elements, the part of speech of the main element, the method of linking between elements, and the type of syntactical connection. In addition, they were analyzed in terms of their functional-semantic aspects and syntactical functions. Karaçay-Malkar Turkish proverbs were reviewed, and dependent word groups were identified. These identified groups were initially categorized into simple and compound groups, based on the part of speech of the specified element. Subsequently, the word groups were further divided according to their roles in sentences or contexts. Finally, the connection methods of the elements constituting the word groups were examined, and structure types and modifications were established.
Karaçay-Malkar Türkçesinin “Tehlike Altındaki Dünya Dilleri Atlası”nda yer alan “zarar görmeye meyilli, kırılgan (vulnerable)” kategorisinde bulunması, bu dilin gelecekte yok olma riski taşıdığını gösterir. Bu nedenle, dilin korunması ve canlı tutulması için araştırmacılar tarafından çeşitli alanlarda araştırmalar yapmaktadır. Türkiye’deki dil araştırmaları incelendiğinde, Karaçay-Malkar Türkçesinin kelime grupları hakkında derinlemesine bir çalışma yapılmadığı görülmektedir. Bu çalışmada, Karaçay-Malkar Türkçesindeki kelime grupları hakkında bilgi vermek ve yeni bir tasnif denemesi ortaya koymak hedeflenmiştir. Kelime grupları yapısal-gramatik plana (birleşen ögelerin sayısı, temel ögenin sözcük türü, ögeler arası bağlantı yöntemi, söz dizimlik bağlantı tipi) ve işlevsel-semantik plana (söz dizimsel işleve) göre incelenmiştir. Karaçay-Malkar Türkçesi atasözleri taranarak bağımlı kelime grupları tespit edilmiştir. Tespit edilen bağımlı kelime grupları ilk olarak basit ve birleşik olarak iki gruba ayrılarak belirtilen ögenin sözcük türüne göre sınıflandırılmıştır. Sınıflandırılan kelime grupları bir sonraki aşamada cümledeki/bağlamdaki görevlerine göre bir daha ayrılmıştır. Son olarak da kelime gruplarını oluşturan ögelerin bağlantı yöntemleri incelenip yapı tipleri ve modifikasyonlar oluşturulmuştur. Bu kelime gruplarıyla yeni bir tasnif denemesi yapmak hedeflemiştir. İncelenen atasözleri üzerinde yapılan analizde, üç ögeli kelime gruplarında 20 yapı tipi ve 32 modifikasyon tespit edilmiştir. Çok ögeli kelime gruplarında ise32 yapı tipi saptanmıştır. Türkiye Türkçesi ve Karaçay-Malkar Türkçesi arasındaki farklara da ulaşılmıştır.