6. Ulusal Turist Rehberliği Kongresi, Kütahya, Türkiye, 24 - 25 Mayıs 2024, ss.26-28
Kültür; bir toplumun bilgi, inanç, sanat, ahlak, yasa, gelenek, edinilmiş yetenek ve diğer kültürel faktörleri kapsayan çok yönlü bir kavramdır (Ogburn,
1937). Kültürel zekâ, bireyin farklı kültürlerden olan bir kişinin alışık olmadığımız ve açık olmayan davranış, jest, el kol hareketlerini o kişinin arkadaşları ya da aynı kültüründen olan insanlar gibi anlaması ve yorumlaması olarak ifade edilmiştir (Sarı, 2009). Turist rehberleri ülkemize farklı kültürlerden gelen turistlerle etkileşime geçmektedirler. Bu nedenle farklı kültürel değerlere sahip turistlerle nasıl iletişim kuracağını bilmek turist rehberleri için
oldukça önem arz etmektedir.
Kültürel zekâ, bireylerin sosyal çevrelerine uyum sağlama yeteneğini geliştirerek mutluluk seviyelerini olumlu yönde etkilemektedir (Wei vd., 2021).
Üniversite öğrencileriyle yapılan bir araştırmada kültürel zeka ve mutluluk
arasında pozitif bir ilişki olduğu bulunmuştur (Zhu vd., 2021). Turistlerle yapılan bir diğer çalışmada ise kültürel zekânın seyahat deneyimini ve özgünlüğü geliştirerek turistler arasındaki mutluluğu arttırmada önemli bir rol oynadığını ortaya koymaktadır (Wei vd., 2021).
Akademik başarı yalnızca entelektüel yeteneklere bağlı değildir ve birçok iç
ve dış faktörden etkilenmektedir (Vandana & Sarif, 2022). Üniversite öğrencilerinde kültürel zekanın akademik başarı üzerindeki etkilerini inceleyen
bir araştırmada bu değişkenler arasında pozitif bir ilişki olduğu bulunmuştur
(Khan vd., 2020). Araştırmada aynı zamanda kültürel uyumun kültürel zekâ
ve akademik başarı arasındaki ilişkiye önemli ölçüde aracılık ettiği tespit
edilmiştir. Yeni bir kültürel ortama uyum sağlama yeteneği ve kültürel zekâsı
yüksek olan öğrencilerin akademik olarak daha başarılı olduğu sonucuna varılmıştır. Bu çalışmanın amacı, potansiyel olarak turist rehberliği mesleğini gerçekleştirecek olan turizm rehberliği bölümünde okuyan öğrencilerin kültürel zekâ
düzeyleri, mutluluk ve akademik başarı düzeyleri arasındaki ilişkileri ortaya
koymaktır. Ayrıca öğrencilerin demografik özellikleri ile kültürel zekâ ve
mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkilerde ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu
amaç doğrultusunda oluşturulan soru formunda kültürel zekâ ölçeği, mutluluk ölçeği ve demografik sorular yer almaktadır. Turizm rehberliği bölüm öğrencilerine uygulanan soru formu aracılığıyla 157 öğrenciden veri toplanmıştır. Verilerin analizinde duygusal zekâ ve mutluluk ölçeğine faktör analizi
yapılmıştır. Her bir faktörün güvenilirlik düzeyine bakılmış ve yeterli bulunmuştur. Kültürel zekâ faktörleri ile mutluluk arasında pozitif yönde orta düzeyde bir ilişki bulunmuştur. Kültürel zekâ boyutları öğrencilerin mutlulukları üzerinde anlamlı bir etkiye sahiptir (AR2=%15). Kültürel zekâ boyutları
ve mutluluk öğrencilerin akademik başarıları ve demografik özelliklerine
farklılık göstermektedir. Bu bulgular ışığında öğrencilerin farklı kültürel ortamlara uyumlarını teşvik etmek için üniversiteler tarafından kültürel festivaller, sergiler ve etkinlikler düzenlenebilir. Akademik müfredata kültürel
zekâyla bağlantılı derslerin eklenmesi öğrencilerin etkili iletişim kurmalarını
sağlayarak mutluluk ve akademik başarılarını arttırabilir. Ayrıca ulusal ve
uluslararası değişim programlarına öğrencilerin katılımı teşvik edilerek yeni
kültürlerle tanışmaları ve kültürel zekâlarını arttırmaları sağlanabilir.