Akademik Veri Yönetim Sistemi
Edebali İslamiyat Dergisi, cilt.2, sa.3, ss.77-108, 2018 (Hakemli Dergi)
Dünyada ‘ahiret yolcusu’ olarak bulunan insan, her ne kadar irade sahibi olarak yaratılmışsa da, bazı faktörler insanın tercihlerini etkileyebilmektedir. Bu tercihleri sonucunda insanın ahiret yolculuğu cennet veya cehennemde noktalanabilecektir. Bu sebeple ahiret yolundaki insanın, bu iki ebedi mekâna yönelik tercihlerini etkileyen faktörler önem arz etmektedir. İnsanın tercihlerini etkileyen şeylerin en önemlileri şunlardır: Allah’ın (cc) hidayet etmesi veya saptırması, ahiret yolculuğunun kılavuzları olan peygamberler ve kitaplar, fıtrat, akıl, vicdan, aile büyükleri, çevre, iletişim araçları, maddi ve manevi imkânlar, ibretlik olay ve musibetler, insan ve cin şeytanları. Yukarıda sayılan şeyler fiillerinin tercihinde insanı etkilemekte, ancak mecbur etmemektedirler. Onlar sadece birer etken konumundadırlar. Zira insan dünyada hayır ve şerle imtihan edilmektedir. İnsanın tercihlerini etkileyebilen sebepler eğer icbar derecesine çıksaydı o zaman insanın imtihanından bahsedilmezdi. Sonuç olarak şunu söylemek mümkündür: İnsan tercihlerinde birtakım faktörlerin etkisinde kalabilir. Ancak son karar kendisine aittir. Bu sebeple yaptıklarından mesuldür.