Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, cilt.4, sa.1, ss.92-108, 2023 (Hakemli Dergi)
Mihail Bahktin’in karnavalesk kuramı edebi eserleri anlama ve çözümleme noktasında oldukça geniş bir perspektif sunmaktadır. Otoritelerin, toplumsal normların ve dogmaların insanı kısıtlayan ve pasifleştiren yapılarına karşı bir özgürlük hareketi olarak nitelendirilebilecekkarnavallarda; gülme ile tüm sınırlar aşılır, yasaklar ihlal edilir, rütbe ve makamların tacı indirilir. Aşırı ve abartılı davranışlar, söylemler ile beraber normlar askıya alınır. Karnavallar insanların çeşitli baskı ve kurallarla biçimlenmiş yaşamları içerisinde isteklerini ve içgüdülerini gerçekleştirdikleri bir ütopyadır. Karnavalların bu yapısından yola çıkan Bahktin; edebiyat içerisinde normların ve kuralların ihlal edildiği, otorite ve dogmalara karşı cephe alındığı, mizah ile ciddiyetin ortadan kalktığı, aykırı ve skandal durumların görülmesini edebiyatın karnavallaştırılması olarak adlandırmaktadır. Postmodern bir roman olarak tanımlayabileceğimiz İhsan Oktay Anar’ın Tiamat’ı modern romanın tüm yapısını kırarak farklı ve aykırı yapısıyla edebiyatın karnavallaştırıldığı bir eser olarak karşımıza çıkmaktadır. Yazar eserinde barındırdığı grotesk tasvirler, ambivalentler, sövgüler skandallar, gülme ve şölen imgeleri ile edebiyatı karnavallaştırmıştır. Bu çalışmada Tiamat romanının karnavalesk kuramı bağlamında çözümlenmesi amaçlanmaktadır.
Mihail Bahktin's carnivalesque theory offers us a very broad perspective in understanding and analyzing literary works. In carnivals, which can be described as a freedom movement against the restrictive and pacifying structures of authorities, social norms and dogmas; With laughter, all borders are crossed, prohibitions are violated, ranks and authorities are crowned. Extreme and exaggerated behaviors, discourses and norms are suspended. Carnivals are a utopiawhere people realize their wishes and instincts in their lives shaped by various pressures and rules. Starting from this structure of carnivals, Bahktin; He calls the carnivalization of literature when norms and rules are violated in literature, opposition to authority and dogma is taken, humor and seriousness disappear, and the appearance of contradictory and scandalous situations. Ihsan Oktay Anar's novel Tiamat, which we can define as a postmodern novel, appears as a work in which literature is carnivalized with its different and contradictory novel structure by breaking the whole structure of the modern novel. The author carnivalized literature with grotesque depictions, ambivalents, insults, scandals, laughter and feast images. In this study, it is aimed to analyze the novel Tiamat in the context of carnivalesque theory