Osman Gazinin 1304 Sakarya Seferi Leblebici, Çadırlı ve Lefke Kalelerinin Tespiti Üzerine Bir Çalışma


Arıkan R., Çetin M. c.

Sinop Üniversitesi sosyal bilimler dergisi, cilt.9, sa.1, ss.109-147, 2025 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Osmanlılar, Kuruluş Coğrafyası olarak adlandırılan Eskişehir-Bilecik-Bursa hattına Ertuğrul Gazi döneminde yerleştiler. Kayılar, Ertuğrul Bey’in idaresinde Söğüt-Domaniç çevresinde yaylak ve kışlak hayatı sürdürdüler ve bu yıllarda izlenen müdârâ siyaseti ile çevresindeki güçlerle barış içerisinde yaşadılar. Osmanlılar, Ertuğrul Gazi’nin vefatının akabinde oğlu Osman Bey’in beyliğin başına geçmesi ile birlikte Bizans-Selçuklu uc bölgesinde iddialı bir Türk beyliği konumuna geldiler. 1287-88 yıllarında Karacahisar’ı fetheden Osman Bey, 1299 yılına gelindiğinde Bilecik, Köprühisar, Yarhisar ve İnegöl gibi Bizans’a ait topraklarını ele geçirerek İznik ve Bursa’nın fethi için hazırlıklara başladı. Bu çalışmada, Osman Bey’in 1304 Sakarya Seferi sırasında İznik’in fethinin önünü açmak maksadıyla ele geçirdiği Leblebici, Çadırlı, Lefke, Mekece, Akhisar ve Geyve Kalelerine odaklanılmıştır. Bu sefer ile birlikte ele geçirilen tüm kaleler bu çalışmada değerlendirilmekle birlikte; özellikle bulundukları yer ile ilgili kesin tespitler yapılmayan Leblebici, Çadırlı ve Lefke Kaleleri çalışmanın merkezini teşkil etmiştir. Çalışma, kronikler, arşiv belgeleri ve özellikle saha çalışmalarıyla desteklenmek suretiyle tamamlanmış ve nihayetinde kalelerin yerlerinin ve bunu bağlı olarak sefer güzergâhlarının tespitine dair bulgular paylaşılmıştır.
The Ottomans settled in the Eskişehir-Bilecik-Bursa region, known as the “Foundation Geography”, during the reign of Ertuğrul Gazi. The Kayi tribe, under the leadership of Ertuğrul Bey, lived a nomadic lifestyle in the Söğüt-Domaniç region and maintained peaceful relations with the surrounding powers through a policy of conciliation. Following the death of Ertuğrul Gazi, his son Osman Bey ascended to the leadership of the principality, and the Ottomans emerged as a prominent Turkish principality in the Byzantine-Seljuk frontier region. In 1287-88, Osman Bey conquered Karacahisar, and by 1299, he had seized Byzantine territories such as Bilecik, Köprühisar, Yarhisar, and İnegöl, beginning preparations for the conquest of İznik and Bursa. This study focuses on the fortresses of Leblebici, Çadırlı, Lefke, Mekece, Akhisar and Geyve, which Osman Bey captured during the 1304 Sakarya Campaign in order to pave the way for the conquest of Iznik. Although all the fortresses captured during this campaign are evaluated in this study, Leblebici, Çadırlı and Lefke fortresses, whose exact locations are not determined, constitute the centre of the study. The study has been completed with the support of chronicles, archival documents and especially field researches and finally the findings on the determination of the locations of the fortresses and accordingly the campaign routes have been shared.